De opgave voor onderwijshuisvesting in Nederland is groot. Veel schoolgebouwen zijn verouderd, het onderwijs verandert razendsnel en de verduurzamingsdoelen vragen om forse investeringen. Terwijl leerlingenaantallen en onderwijsvormen blijven ontwikkelen ontstaat een groeiende mismatch. Gemeenten en schoolbesturen moeten gezamenlijk slimme keuzes maken, alleen op die manier kunnen we de beschikbare middelen zo inzetten dat onze schoolgebouwen opnieuw tientallen jaren functioneel en passend zijn.

Huisvesting als strategisch middel

Een schoolgebouw is een investering in de toekomst van onze maatschappij. Onderwijsvastgoed wordt niet voor niets het vastgoed van én voor de toekomst genoemd. Het is niet alleen een fysieke plek voor onderwijs en ontwikkeling, maar het zijn ook de plekken in onze buurten en wijken die een belangrijke bijdrage (kunnen) leveren aan de leefbaarheid en kansengelijkheid. Goede huisvesting kan het onderwijs versterken en het onderwijs versterkt de omgeving. Onderwijshuisvesting verdient daarom een plek aan de strategische tafel, waar onderwijsvisie, ruimtelijke ontwikkelingen en sociaal-maatschappelijke doelen samenkomen.

De kracht van transparante data

Data speelt hierin een cruciale rol. Zonder inzicht in de feiten blijft beleid reactief en versnipperd. Dit terwijl data overal om ons heen, en veelal vrij, beschikbaar is. Transparante, gedeelde data op de juiste manier gevisualiseerd maakt de opgave zichtbaar: welke gebouwen zijn toekomstbestendig, waar dreigt onder- of overcapaciteit, waar is sturen op kansengelijkheid gewenst en welke investeringen leveren de meeste maatschappelijke waarde?

Wanneer gemeenten en schoolbesturen met dezelfde informatie werken die op een juiste en heldere manier inzichtelijk is gemaakt, ontstaat vertrouwen. Transparantie maakt het gesprek gelijkwaardig en de keuzes uitlegbaar, richting bestuur, politiek én samenleving.

Van inzicht naar richting: programmatisch sturen

Inzicht alleen is echter niet genoeg. De stap naar programmatisch sturen is nodig om de grote vernieuwingsopgave beheersbaar te maken. Op het eerste oog zijn schoolgebouwen en bouwprojecten uniek. Echter voor het overgrote gedeelte zijn ze dat niet. Om gezamenlijk grip te krijgen op de grote opgave is een programmatische aanpak benodigd, zowel inhoudelijk als procesmatig. Een programmatische aanpak verbindt projecten in tijd, geld, kwaliteit en ambitie. Ze brengt continuïteit en richting, zodat elke beslissing bijdraagt aan het grotere geheel. Daarmee wordt de onderwijshuisvesting niet langer een reeks losse dossiers, maar een samenhangend programma met duidelijke prioriteiten, binnen financiële kaders en een gedeelde koers.

De volgende stap: van data naar doen

De overgang naar zo’n manier van werken vraagt om meer dan alleen mooie woorden, het vraagt om een gedeelde basis, een gezamenlijke taal en structureel inzicht. Precies dat is waar Pien Onderwijs van Republiq goed in is.

‍
Pien brengt data, beleid en uitvoering samen in één aanpak, de belangrijkste inzichten helder gevisualiseerd en voor iedereen transparant toegankelijk. Het helpt gemeenten en schoolbesturen om hun huisvestingsopgave gezamenlijk te doorgronden, verder te kijken dan enkel het onderwijs, scenario’s te verkennen en vervolgens programmatisch te sturen. Daarmee wordt de vernieuwing van schoolgebouwen niet alleen een papieren exercitie, maar ook uitvoerbaar. Stap voor stap, met visie en gezamenlijk grip op de lange termijn.

‍
In onderstaand interview vertelt onze collega Sander de Clerck meer over onze visie op het gebruik van data voor onderwijshuisvesting.